Vlak na de tweede verjaardag van mijn zoon viel er weer een oproep voor de kinderarts op de deurmat. Erg enthousiast was mijn kind niet en ook het geduld om thuis eerst aangekleed te worden kon hij niet echt opbrengen.
Eenmaal bij de kinderarts ging mijn zoon met monsterende blik om de vrouw heen lopen.
“Kom maar,” probeerde ik nog zwakjes.
Hij bekeek haar omvangrijke achterwerk en vroeg:” Heb jij ook ondelbloek aan?”
“Kom maar.” Het bleek onvermijdelijk.
“Zekel wel een hele glote hè?”
De kinderarts bekeek me op denigrerende wijze. Als moeder was ik natuurlijk compleet waardeloos. Maar als ze wist hoeveel wilskracht ik moest opbrengen om mijn lachen te houden dacht ze daar misschien een stuk genuanceerder over.
Glappig!
@Hendrike, een grappige anekdote. Deze zin ‘Terwijl ik de vragen van de kinderarts beantwoordde ging mijn zoon met een monsterende blik om haar heen lopen.’ loopt naar mijn inzien niet helemaal lekker.
suggestie; Terwijl ik de vragen……liep mijn zoon met monsterende blik om de vrouw heen.
Dank je Leonardo.
Desiree, dank je. Ik heb je advies voor het grootste gedeelte opgevolgd. Daardoor kon ik het op 120 woorden houden.
Ik wou ook zeggen: glappig!
…om mijn lachen in te houden…
Lachen moet lach zijn, volgens mij.
lachen in te houden, kinderen van twee zijn nog zo onbevangen, dat moet een arts ook begrijpen.
Lousjekoesje, bedankt voor je reactie. Ik heb het opgezocht of het lachen of lach moest wezen. Ik vond dat op mijnwoordenboek.nl bij de uitdrukkingen. Daar staat het als lachen houden. Voor de rest kon ik er niet echt iets over vinden.
José, waarschijnlijk kan lachen in te houden en lachen houden allebei. Ik heb beide uitdrukkingen op internet gevonden. Ik vond het ook vreemd dat een kinderarts hier geen begrip voor had. Dat lokt dan denk ik ook bij kinderen weer ander gedrag uit.
Onbevangen kinderen of niet, met zo’n opmerking zou ik ook even raar kijken. Maar dat moeder (bijna) moet lachen kan ik ook wel weer begrijpen.
Lousjekoesje, ik kan me indenken dat die kinderarts even raar keek, maar zij was totaal niet kindvriendelijk. Volgens mij is het me gelukt om geen (lach)spier te vertrekken. Als ze zich tot mijn zoon had gewend met een paar vriendelijke woorden was het denk ik heel anders gegaan.
@Hendrike, uit het leven gegrepen.
De tweede zin sluit niet goed aan op de eerste. Grammaticaal bezien verwijst “hij” daar terug naar de kinderarts. De overgang van de oproep naar de aankleedtafel is ook te groot.
– lachen te houden
is niet goed. Houden betekent: (o.a.)blijvend bezitten. Inhouden betekent: (o.a.) niet de vrije loop laten.
Inhouden is een scheidbaar werkwoord. Je kunt dus de twee delen van elkaar scheiden en om een een deel van een zin heenzetten. Mijn lachen in te houden is daar een goed voorbeeld van. En binnen de context van het verhaal zou dat heel goed kunnen. Immers, de ik kon het lachen niet de vrije loop laten.
Ineke, dank je. In plaats van hij in de tweede zin heb ik hiervan ter verduidelijking mijn kind van gemaakt en om het misverstand van de aankleedtafel op te lossen
heb ik in die zin thuis eerst toegevoegd.
Wat betreft het om mijn lachen te houden heb ik een vraag gesteld aan Taaladvies.net omdat ik de beide mogelijkheden steeds op internet vind,zoals bijvoorbeeld in mijnwoordenboek.nl.
Zullen kinderartsen niet meer begrip hebben hoe kinderen van die leeftijd zijn?
Levja, ik heb dat niet in zijn algemeenheid over kinderartsen bedoeld. Deze kinderarts had dat in ieder geval niet. Later hadden andere kinderartsen dit weer wel.
@Hendrike, de zinnen sluiten zo beter op elkaar aan, maar deze zin vind ik toch erg vreemd:
– en ook het geduld om thuis eerst aangekleed te worden kon hij niet echt opbrengen.
Zo lijkt het erop dat hij thuis altijd bloot rondloopt.
Opmerkelijk dat je beide mogelijkheden op het internet vindt en dat ze dan correct worden bevonden.
Kun je de link geven van waar jij het vond?
@Hendrike, ik heb de link al gevonden. Het lijkt nog het meest op een slechte vertaling uit het Engels.
En de vertaling naar het Engels lijkt al net zo krom te zijn.
Ineke ik denk dat we het dan over dezelfde site hebben.
Dat is dus ‘mijn’ uitdrukking. Niet veel, maar op andere taalsites kon ik er niets over vinden.
Ik heb van Nederlands Engels het Groot Woordenboek van van Dale. Daarin staat dezelfde vertaling voor hij kon zijn lachen niet houden. Laten we niet naar het Engels afdwalen, maar zo heb ik deze uitdrukking ook altijd gekend. Blijft verwarrend zo.
Voor ‘jouw’ uitdrukking zag ik na het intikken alleen een heleboel sites waar inhouden werd gebruikt.
Ik kon me bij het herlezen goed in je eerste kritiek vinden. Achteraf vond ik dat je het ook op jouw manier kon opvatten.
Ineke wat betreft je kritiek op de zin ‘het geduld om thuis eerst aangekleed te worden:ik kan me daar niet in vinden. Uit deze zin blijkt volgens mij het vaste ritueel van pyjama uit, wassen en aankleden.
@Hendrike, nee, laat ons niet naar het Engels afdwalen.
Houden en inhouden zijn twee verschillende werkwoorden. Met twee verschillende betekenissen. Zo kun je zeggen: ik kan mijn mond houden. En: ik kan mijn woorden inhouden. Je buik kun je ook inhouden. Ik houd mijn buik, kan weer niet, terwijl ik kan mijn woord houden weer wel kan.
Heb je al een reactie gekregen van die taalsite waar je je vraag hebt voorgelegd?
Het ritueel begrijp ik, maar op zich heeft dat niets te maken met het bezoek aan de kinderarts. Daar het tafereel toch al zo zou verlopen, of het kind nu wel of niet zou weten dat hem een bezoek aan de kinderarts te wachten stond.
Ineke, ik begrijp dat het gebruik van houden of inhouden in een hoop zinnen van belang is voor een juist taalgebruik. Kun jij me met een link overtuigen dat het alleen maar met inhouden kan? Het antwoord van Taaladvies kan vijf dagen duren. Zodra ik dat heb ontvangen bericht ik het je natuurlijk.
Het ritueel heeft wel te maken met het bezoek aan de kinderarts. Zijn tegenzin om aangekleed te worden staat weer in verband met zijn vraag aan de kinderarts. Het woord ook in die zin verduidelijkt dat verband, denk ik.
@Hendrike, Ineke
Ik vind dit soort taalvragen altijd intrigerend. De vraag is dus: is het lachen inhouden, lach inhouden, lach houden, of lachen houden.
Voor wat het waard is, gebruik ik altijd de werkwoordvorm als ik het proces wil duiden en zet zelfstandig naamwoord als het resultaat van belang is. Hier, dunkt me, staat duidelijk het proces van het lachen centraal, dus is m.i. correct ‘lachen’ goed en niet ‘lach’. ‘Houden’ heeft ook betekenissen als tegenhouden (Houd de dief!) en beheersen, maar m.i. is er dan sprake van een stelselmatig karakter (“ik weet doorgaans mijn lachen te houden”), terwijl het hier een instantane context heeft. Derhalve is ‘lachen inhouden’ n.m.m. juist.
Leonardo je argument dat er bij houden in de betekenis van beheersen sprake is van een stelselmatig karakter klopt bijvoorbeeld bij de uitdrukking ‘je mond houden’
niet altijd.
@Hendrike
Ik bedoelde het in de context van de discussie waar er twee alternatieven werden vergeleken (lachen houden/inhouden)…
@Hendrike Of er een link is waar wordt duidelijk gemaakt of het lachen houden of lachen inhouden is, weet ik niet. Het eerste waar je kijken kunt is http://www.vandale.nl/opzoeken.....e_peqwvSHg Daar geeft Van Dale een opsomming over de betekenis en het gebruik van het woord “houden”. Daaruit zou je op kunnen maken dat “lachen houden” niet correct is.
Daarna kun je hier kijken: http://www.vandale.nl/opzoeken.....e_qYqwvSHg Bij het werkwoord “inhouden” zie je ondermeer staan: niet de vrije loop laten; beheersen. Dat lijkt precies van toepassing te zijn op jouw verhaal.
Het blijkt dat houden en inhouden twee verschillende werkwoorden zijn, met verschillende betekenissen.
Bij “inhouden” verwijst Van Dale door naar “beheersen”. Dus is het goed daar even te kijken.
Beheersen: http://www.vandale.nl/opzoeken.....e_rb6wvSHg betekent o.a. zich in bedwang houden. En dat is het precies wat er gebeurde toen de ik uit je verhaal moest lachen. Dat lachen hield ze in bedwang. Ze beheerste zich, hield het lachen in.
Wanneer je een actie wilt omschrijven, moet je daar eerst het goede werkwoord bij zoeken. Veel werkwoorden hebben ook een vorm waarbij het is gekoppeld aan een voorzetsel. Bij houden krijg je dan b.v. inhouden, afhouden, onderhouden, voorhouden, tegenhouden, ophouden, aanhouden. Allemaal woorden die te maken hebben met houden, maar ook allemaal iets anders betekenen dan houden.
De woorden zijn niet inwisselbaar met houden.
Heerlijk @Hendrike, even lekker ouderwets gelachen.
Leuk geschreven.
Leonardo, ik zie dat nu inderdaad. Toch ben ik nog niet geheel overtuigd. Houden en inhouden worden teveel naast elkaar gebruikt. Zelfs in zo’n gerenommeerde ‘dikke van Dale” N-E wordt alleen houden gebruikt. Zou je mijn antwoord op de reacties van Irene ook even willen lezen? Anders moet ik twee keer hetzelfde uitleggen.
Irene ik heb het gelezen over houden en inhouden. Bij houden staat als synoniem het woord bedwingen vermeld.
En in de Van Dale staat ook weer:zijn lachen bedwingen, bij de uitleg van het woord plooien. Het blijft nog verwarrend en ook intrigerend. Misschien kunnen ze toch wel alle twee?
Dank je Irma, dat was nou net de bedoeling.
Irma, dank je wel.
Sorry Irma, er gaat even wat mis.
@Hendrike. Los van het goede verhaal . Laat ik eens boud en stellig zijn. Inhouden is de enig correcte wijze. “Lachen houden” klopt gewoon niet. Er hoort wat bij. Geen discussie mogelijk. Is het evt een dialect of plaatselijke uitdrukking dan is het nog geen correct Nederlands.
@JelStein
Jelle en Leo zaten op een terrasje.
Leo grinnikte. “Toen Karel uit zijn broek scheurde… Was dat niet enorm hilarisch?”
“Gewoonlijk kan ik mijn lachen wel houden,” zei Jelle, ” maar dit keer niet.”
Sorry leo, dat dialect spreekt deze Jelle niet. Ik spreek ABN.
En ik kan heel moeilijk mijn mond houden, dat dan weer wel.
En ik kan me moeilijk inhouden, dat dan weer ook.
Houden in mijn dialoog geeft (generiek) beheersen aan, als een soort karaktereigenschap. Inhouden zou tegenhouden zijn op dat moment, maar zegt niets over andere momenten. Ergo, het kan beide; het hangt af wat je wilt zeggen/overbrengen.
JelStein, dank je voor het compliment. Voor de rest vind ik je wel wat bruusk. Ook begrijp ik niet goed waarom je het woord dialect erbij haalt. Als deze uitdrukking in de dikke van Dale staat en door een aantal bekende auteurs wordt gebezigd, dan lijkt me dat niet een uitdrukking afkomstig van een of ander dialect.
Leonardo, grappig!
Dialect in de zin van lokaal gebruikte taal. In Brabant zeggen ze bijvoorbeeld “ik heb met hem gelachen” wanneer ze bedoelen “ik heb om hem gelachen”. Het is plaatselijk een “correcte” dwz begrepen uitdrukking maar in het abn betekent het wat anders.
@Jelstein, het wordt eens tijd dat we het Brabants verheffen tot ABN in plaats van een lokaal Noord Hollands dialect. Brabant is tenslotte de economische en culturele motor van Nederland. Ik kan niet wachten tot taalgebruik zoals:
Hem fiets, Hullie moeder en witte gij gemeengoed worden. Het klinkt gewoon beter en heeft een soort ‘je ne sais qoi’ waarin het goede leven, de relaxte sfeer en de bourgondische inslag van de Brabanders tot zijn recht komt. Het is waard om die cultuur in heel Nederland te importeren
Jelstein ik begreep dat je het zo bedoelde. En daarom begrijp ik dus het verband met een dialect niet zoals ik je heb uitgelegd.
@Hendrike, ik nee, aan dat je mij hebt bedoeld waar je je tot Irene richtte.
In de Van Dale staat bij elk woord (voor zover er meerdere betekenissen zijn) een opsomming. Eén van de betekenissen van “houden” is bedwingen”. Dit is niet synoniem aan houden. Of zeg jij wel: “Ik bedwing mijn boek”? En wanneer je lief je teder vasthoudt, zeg je dan: “Hij bedwingt mij”?
Wanneer je gaat kijken bij één van de betekenissen van “bedwingen” dan zie je staan: in bedwang houden; onderdrukken. En ja, dat kun je alle twee doen met een opkomende lach.
Dus nee, de verschillende betekenissen zoals Van Dale die aangeeft, zijn bepaald geen synoniemen.
Een willekeurig voorbeeld waarbij je wel heel duidelijk kunt zien dat de nummers geen synoniemen aangeven:
bank·je (het; o; meervoud: bankjes)
1 kleine bank
2 bankbiljet
Het ene “Ik houd mijn bankje” betekent dan iets heel anders dan het andere “Ik houd mijn bankje”.
Overigens: in de papieren Van Dale wordt goed uitgelegd hoe het boek te gebruiken is en ook staat er vermeld wat de cijfers en symbolen betekenen.
ik nee, aan = ik neem aan
@Hendrike: wat bedoel je met: “Zelfs in zo’n gerenommeerde ‘dikke van Dale” N-E wordt alleen houden gebruikt.”?
Ineke, sorry dat ik je Irene noemde. Ik wil je laatste vraag even beantwoorden en dan morgen je andere reacties bekijken. Ik heb thuis het Groot Woordenboek van van Dale N-E en daar staat ook in:hij kon zijn lachen niet houden. Dat bedoel ik ermee.
Ineke ik heb het nog eens herlezen in de van Dale. Er staat een betekenis van houden en dan zou ik met mijn zeer waarschijnlijk erg eigenwijze hoofd weer denken:houden=bedwingen. Het bedwingen van je lach is het houden van je lach. Zullen we het antwoord van Taaladvies.net afwachten. Zeer grote kans dat ik ernaast zit en dat alleen inhouden kan. Voordeel:ik vergeet het de rest van mijn leven niet meer.
@Hendrike, wie er gelijk heeft, interesseert me in feite minder dan de discussie op zich. Die vind ik leuk en leerzaam.
In Van Dale staat dus niet “hij kon zijn lachen niet houden”? Ik kan het daar in elk geval niet vinden. Wel op mijnwoordenboel.nl
Er is wel een (grammaticaal) verschil tussen jouw zin en de zin welke je vond. In jouw zin komt het woord “te” voor. Niet dat ik de zin zonder “te” wel een goede zin vind. Met alles wat ik heb geleerd m.b.t. tot het Nederlands, zou ik dat zelf niet zo schrijven.
Ineke, zo denk ik er ook over.
Ik bedoel de dikke van Dale Nederlands Engels.
In mijn zin komt inderdaad “te” voor, maar ik heb de vraag aan Taaladvies zonder dit woord gesteld.
@Hendrike, handiger is het om de vraag te stellen en dan de hele zin te noemen.
Van Dale Handwoordenboek Hedendaags Nederlands, is één van de woordenboeken die heb. Welke strikt de Nederlandse taal behandelen.
Voor zulke vraagstukken kijk ik b.v. niet standaard in mijn Frysk-Nederlânsk Wurdboek.
Ineke ik heb zelf eerst ook in woordenboeken en op sites gezocht die alleen de Nederlandse taal behandelen. Ik vond het eigenlijk een beetje bij toeval in mijn woordenboek Nederlands Engels dat dan ook een van Dale is. Niet helemaal overtuigend, ik weet het, maar het was meer bij gebrek aan beter.
Ik heb de vraag aldus gesteld:Ik kon mijn lachen niet houden. Kan dit of moet het inhouden zijn? Achteraf had ik het woord ‘niet’ weg kunnen laten maar ik denk dat ze wel met verschillende uitdrukkingen en de uitleg van het gebruik zullen komen.
@Hendrike, het goed formuleren van een vraag is een voorwaarde om een passend antwoord te krijgen. Je hebt een vraag gesteld over een zin welke hier in feite niet ter discussie staat. De kans dat de vraag daarmee afdoende beantwoord wordt, is daardoor verkleind.
Wanneer ik Google op: “om mijn lachen te houden” krijg ik welgeteld 1 resultaat en dat is deze link: 120w.nl/2013/onbevangen/
Ineke van dat laatste kan ik even de humor inzien.
Ik vind achteraf ook dat ik de vraag op een betere manier had moeten stellen. Als ze in het antwoord niet verschillende mogelijkheden aandragen zal ik de vraag opnieuw stellen.
@Hendrike
@Hendrike, Onze Taal is sneller. Volgens hen kan het allebei.
Ze voegden eraan toe dat “in te houden” beter klinkt.
Ineke, toch wel! Ik dacht al na mijn laatste bericht met houden=bedwingen dat ik het te algebra-achtig bekeek.
Ik kon de vraag ook op hun site stellen maar moest dan geabonneerd zijn op hun blad of een abonnement hiervoor willen afsluiten. Misschien dat ik dat later wel doe. Dank je voor dit bericht.
Ineke, zie net je laatste bericht. Dan houd ik het toch maar op ‘in te houden’ aan. Dit vergeet ik niet meer.
@Hendrike, heb jij nog geen antwoord gekregen, daar waar jij de vraag stelde?
Ineke, nog steeds niet. Ik ontving er wel bijna meteen een bevestigingsmail van, dus het zal nog wel komen.
Ineke, ik heb ook antwoord van Taaladvies.net ontvangen. Hun antwoord luidt aldus:’ik kon mijn lachen niet houden’ is een vaste uitdrukking. Maar omdat ‘inhouden’ ‘tegenhouden’, ‘bedwingen’ betekent kan ‘inhouden’ ook.
@Hendrike, dankjewel voor je bericht.