Volgens Walter Bagehot heeft de koning in een parlementaire democratie het recht te worden geïnformeerd, het recht aan te moedigen en het recht te waarschuwen. Dat brengt macht mee. Wie wekelijks spreekt met de minister-president, heeft alleen daardoor al invloed. Hoeveel invloed, dat zal mede afhangen van de persoonlijkheid van de premier. Maar beslissingsmacht heeft de koningin niet, uiteindelijk beslist de premier of het kabinet.
Toch heeft de koning of koningin één machtig wapen, al is het ook een tweesnijdend zwaard, een koninklijke atoombom. Hij kan dreigen met aftreden. Als zijn opvolger zich dan afmeldt, ontstaat er een constitutionele crisis. Voor een dergelijk dreigement zal menig premier wijken. Koningin Juliana schijnt dat wapen te hebben ingezet in de Lockheed-affaire.
Waar kan ik meer lezen over de werking van zo’n constitutionele crisis?
Google bleek mijn vriend: link
Het begrip constitutionele crisis omvat heel wat meer dan in dat emotionele republikeinse stuk gesuggereerd wordt en het lijkt mij misplaatst over chantage te spreken. Een conflict tussen de Eerste en de Tweede Kamer, zoals dat in de komende periode in theorie mogelijk is, zou men ook een constitutionele crisis kunnen noemen.
Vaak vergeten, maar de koning(in) kan bovendien de nodige macht uitoefenen door de informateur te kiezen.
Ik ben niet speciaal voor of tegen het koninklijk huis maar vind dat in deze tijd haar functie strikt ceremonieel behoort te zijn
@Johan de Vries Eens!
Een prachtige Serie over Joop den Uyl en de affaire lockheed is te zien op uitzending gemist:
deel 1
deel 2
deel 3